Ontwikkelen met het Reflectiemodel van Korthagen
Reflectie is een essentieel onderdeel van coaching. Het is een actieve manier van leren, die je helpt bij inzicht in hoe je functioneert. Dat doe je door heel bewust de vertaalslag te maken van wat je lastig vindt of ontdekt tijdens coaching of in de praktijk, naar wat je eigen aandeel daarin is en wat je dan mag ontwikkelen. Een veelgebruikte methode hiervoor is het Reflectiemodel van Korthagen. Ook bij Richt gebruiken we dit model vaak. In dit blog lees je wat het precies inhoudt en hoe je hiermee ook zelf aan de slag kunt.
Diverse methoden voor reflectie
Zelfreflectie op je eigen functioneren kan op verschillende manieren. De een is niet beter dan de ander, maar afhankelijk van de situatie kun je wel keuzes maken. De ene methode is wat meer gericht op je eigen gedrag en de ander daagt meer uit om te verdiepen in hoe je, je voelt en wat je te leren hebt als mens. Wij gebruiken bijvoorbeeld na onze coachsessies een reflectie oefening die je uitnodigt om tot de kern te komen van wat er in de sessie is geleerd. Vervolgens kun je dat omzetten naar de dagelijkse praktijk: in veel gevallen de werkcontext. Of in je communicatie bijvoorbeeld.
Reflectiemodel van Korthagen
Een bekende reflectie methode die wij regelmatig gebruiken is het Reflectiemodel van Korthagen. Hiermee krijgen leidinggevenden bijvoorbeeld beter inzicht in eigen functioneren. Of kan een werknemer zijn of haar communicatieskills verbeteren. Het bestaat uit 5 fasen in een cyclus. Handelen, terugblikken, bewustwording, alternatieven ontwikkelen en uitproberen. Het is een voortdurende beweging. Want nadat je iets probeert, wil je natuurlijk ook evalueren of je ontwikkeling effectief is. Hieronder geven we je een aantal vragen die je per fase aan jezelf kunt stellen.
Bron: managementmodellensite.nl
Fase 1 = handelen
- Wat wilde ik bereiken
- Waar wilde ik op letten?
- Wat wilde ik uitproberen?
Let op: fase 1 is hetzelfde als fase 5 uit je vorige cyclus. Wanneer je uitprobeert, kun je jezelf dezelfde vragen stellen als in fase 1. Daarom schrijven we in dit blog slechts 4 fasen uit.
Fase 2 = terugblikken
- Wat wilde ik?
- Wat deed ik?
- Wat dacht ik?
- Wat voelde ik?
Fase 3 = bewustwording
- Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen?
- Wat is daarbij de invloed van de context als geheel?
- Wat betekent dit nu voor mij?
- Wat is dus het probleem (of de positieve ontdekking)?
Fase 4 = alternatieven ontwikkelen
- Welke alternatieven zie ik?
- Welke voor- en nadelen hebben die?
- Wat neem ik mij nu voor de volgende keer?
Neem de tijd om te reflecteren
In het begin is het best even wennen om kritisch naar jezelf te kijken. Tegelijkertijd is het ontzettend waardevol. Je leert sneller signalen op te pikken. En jezelf te ontwikkelen op basis van jouw eigen inzicht! Natuurlijk kost dat proces even tijd en moet je daar rust voor nemen. De valkuil bestaat dan ook om er te snel doorheen te gaan of het maar te laten. Ons advies is, maak het een ontspannend en aangenaam moment. Plan het regelmatig voor jezelf in en houd je aan die afspraak. Kies voor een fijne setting, waar je op jezelf durft te vertrouwen.
Reflecteer open, nieuwsgierig en kritisch
Er zijn talloze verschillende methoden en oefeningen te vinden voor reflectie. Waar het om gaat is dat je een open, nieuwsgierige en ook kritische houding leert aan te nemen waarin je jezelf uitdaagt om te kijken naar hoe je doet, denkt en voelt. Je mag vervolgens zelf oordelen of iets effectief is of niet én bedenken wat je anders of beter kunt doen. In de laatste plaats wil je er namelijk ook wat mee gaan doen. Daar ligt natuurlijk de magie van persoonlijke ontwikkeling. Het moet niet bij reflecteren blijven, want dan weet je wel iets meer maar dan verandert er verder niks.
Heb je hulp nodig bij de reflectie op jezelf of jouw werk? Of heb je vragen over de inhoud van dit blog?
